We kunnen mensen onderzoeken die veel kans hebben op het krijgen van longkanker, maar die nog geen klachten hebben. We noemen dit screening naar longkanker. Screening kan longkanker vaker in een vroeg stadium vinden. In een vroeg stadium zijn er vaak meer mogelijkheden om longkanker te behandelen. Zonder screening wordt longkanker meestal in een laat stadium ontdekt. Weinig mensen kunnen dan nog goed behandeld worden. De kans om te overlijden aan longkanker is kleiner als de longkanker in een vroeg stadium wordt ontdekt. Het vroeg opsporen van longkanker betekent nog voordat er klachten zijn.

Screening op longkanker doen we met een CT-scan van de longen. Op de CT-scan zijn regelmatig vlekjes te zien, ofwel afwijkingen van de longen. Bepaalde vlekjes zijn longkanker.

Een bevolkingsonderzoek naar longkanker is alleen zinvol bij mensen die een hoger risico lopen om longkanker te krijgen. Longkanker komt vooral voor bij mensen die in hun leven langere tijd hebben gerookt. Ook na het stoppen met roken blijft het risico op het krijgen van longkanker nog lange tijd verhoogd.

Voor deze studie zoeken wij mensen die langere tijd hebben gerookt. Bijvoorbeeld meer dan 20-30 jaar lang een pakje per dag. Of 15 jaar en 2 pakjes per dag. Voor mensen die zijn gestopt geldt dat zij niet langer dan 10-15 jaar geleden zijn gestopt. Het maakt dus niet uit of u op dit moment nog rookt of al bent gestopt met roken. Als u nooit sigaretten gerookt heeft, loopt u geen duidelijk verhoogd risico, en is de studie niet voor u bedoeld.

Wordt u behandeld voor longkanker of bent u in de afgelopen 5 jaar voor longkanker behandeld? Dan is dit onderzoek voor u ook nu niet zinvol.

Het onderzoeksteam beoordeelt of u kunt mee doen aan de hand van de vragenlijst die u kunt invullen en terugsturen. Daarnaast hebben wij uw toestemming nodig voor deelname. Wij mogen u anders niet laten meedoen. Het onderzoeksteam controleert alle eisen nauwkeurig. Iedereen die voldoet aan de eisen om mee te kunnen doen, mag mee doen.

Hoe hoog het risico is dat u longkanker kan krijgen, hangt van veel factoren af. Hierbij kunt u denken aan uw leeftijd, maar ook hoeveel en hoe lang u heeft gerookt. Al deze factoren samen bepalen het risico. Door de antwoorden op de vragenlijst goed te beoordelen, kan er een schatting worden gemaakt van het risico. Voor deze studie zoeken wij de mensen met een hoog risico op het krijgen van longkanker.

Als u interesse heeft om aan de studie deel te nemen, vragen wij u om de vragenlijst en de toestemmingsverklaring in te vullen. U kunt deelnemer worden als u de toestemmingsverklaring heeft ingevuld en we op basis van de antwoorden op de vragenlijst verwachten dat u mogelijk een verhoogd risico heeft op longkanker.

Alle deelnemers krijgen een CT-scan van de longen. Voor de eerste CT-scan, verdelen wij alle deelnemers over twee groepen. Deze groepen maken we door te loten. Iedereen heeft dus een even grote kans om in een groep te komen. U kunt niet veranderen van groep. Alleen zo kunnen we de groepen goed met elkaar vergelijken. U krijgt een brief waarin u leest in welke groep u zit. 

Op sommige locaties zal ook een beetje bloed worden afgenomen om te kijken of er stoffen in het bloed zijn die kunnen wijzen op longkanker. Hiervoor vragen wij dan uw toestemming.

De belangrijkste voordelen van screening in een oogopslag:

• Door het ontdekken en behandelen van longkanker in een vroeg stadium, nog voordat er klachten zijn, overlijden minder mensen aan longkanker. Van de 4 mensen die aan longkanker zouden overlijden zonder screening, kan minstens 1 sterfte aan longkanker door screening worden voorkomen. 
• Longkanker dat in een vroeg stadium wordt ontdekt heeft een betere prognose.
• Longkanker kan worden ontdekt in een vroeg stadium, nog voordat u klachten heeft. De behandeling van longkanker in een vroeg stadium is minder ingrijpend dan de behandeling van longkanker in een later stadium.
• Een CT-scan duurt 10 minuten en doet geen pijn. U krijgt geen medicijnen of prik.
  U kunt eten en drinken wat u wilt voor en na het onderzoek. Gebruikt u medicijnen? Dan kunt u daar gewoon mee doorgaan.

Alle deelnemers krijgen een CT-scan van de longen. Voor de eerste CT-scan, verdelen wij alle deelnemers over twee groepen. Deze groepen maken we door te loten. Iedereen heeft dus een even grote kans om in een groep te komen. U kunt niet veranderen van groep. Alleen zo kunnen we de groepen goed met elkaar vergelijken. U krijgt een brief waarin u leest in welke groep u zit. 

Op sommige locaties zal ook een beetje bloed worden afgenomen om te kijken of er stoffen in het bloed zijn die kunnen wijzen op longkanker. Hiervoor vragen wij dan uw toestemming.

De studie zal zich richten op de deelnemers bij wie op de eerste CT-scan géén afwijkingen zijn gevonden die verdacht zijn voor longkanker. Alle deelnemers worden voor die eerste scan wel al ingeloot in twee groepen. 

De twee groepen zijn:

• Studiegroep 1: deelnemers in deze studiegroep krijgen in de twee jaar die volgen elk jaar nog één CT-scan. In totaal krijgen zij dus 3 CT-scans van de longen. 
• Studiegroep 2: deelnemers in deze studiegroep krijgen na twee jaar nog één CT-scan van de longen.  In totaal krijgen zij dus 2 CT-scans van de longen. 

Als er op de CT-scan wel afwijkingen worden gevonden, dan krijgt u sowieso elk jaar een CT-scan. Ook kan het zijn dat u wordt verwezen naar de longarts voor extra onderzoek. Meer leest u onder het deel “welke uitslagen zijn er mogelijk”

De stadia van de longkankers die in de twee studiegroepen worden gevonden zullen met elkaar worden vergeleken. Als de stadia vergelijkbaar zijn, dan kunnen we de tijd tussen twee CT-scans groter maken bij mensen waarbij er op de eerste CT-scan geen afwijkingen worden gevonden.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door verschillende Europese experts op het gebied van longkankerscreening. Het Erasmus MC leidt het onderzoek. Zij hebben eerder ervaring met grootschalige wetenschappelijke onderzoeken naar de vroege opsporing van longkanker en hart- en vaatziekten in Nederland.

Alle onderzoeksgroepen die meedoen hebben al ervaring met het uitvoeren van onderzoek naar longkanker screening. De studie “4-IN-THE-LUNG-RUN” zal in verschillende landen worden uitgevoerd, namelijk in Nederland, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië en Spanje.

Nederland:

• Erasmus MC – universitair medisch centrum
• iDNA 

Duitsland

• Universiteitsziekenhuis Essen
• Heidelberg Kankerinstituut

Frankrijk

• Goustav – Roussy - Kankerinstituut

Spanje

• Kankerinstituut Catalonië (Barcelona)

Italië

• Nationaal Kankerinstituut Milaan

Engeland

• Universiteit van Nottingham
• Universiteitsziekenhuis Londen

De studie wordt betaald door de Europese Onderzoekscommissie. 

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de Gezondheidsraad laten beoordelen of het onder­zoek veilig is en of overal goed over nagedacht is. De Gezondheidsraad oordeelde positief over de weten­schappelijke kwaliteit van het onderzoek en over de nut-risicoverhouding voor de deelnemers. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft hierna op 24 juni 2021 een vergunning gegeven voor het uit­voeren van het 4-IN-THE-LUNG-RUN-onderzoek.

U bepaalt zelf wat voor u te veel moeite kost. De screening kost u ongeveer 10 minuten. Daarbij komt uw reistijd. De screening kan op verschillende dagen (maandag – zaterdag) en op verschillende dagdelen plaats vinden (ochtend – middag – avond). U kunt de screening afspraak altijd verzetten als het u niet goed uitkomt.

Longkanker geeft een lange tijd geen klachten. Pas als de longkanker in een laat stadium is, ervaren mensen vaak pas klachten waarmee ze naar de dokter gaan. Het onderzoek is juist bedoeld mensen zonder klachten te onderzoeken.

U kunt hier informatie vinden over wat longkankerscreening is. Heeft u toch nog vragen, neem gerust contact met ons op. Wij helpen u graag. Wilt u toch niet meedoen, dan hoeft u verder niets meer te doen. Wij zullen u niet opnieuw benaderen.

Een CT-scan duurt 10 minuten en doet geen pijn. U krijgt geen medicijnen of prik. U kunt eten en drinken wat u wilt voor en na het onderzoek.  Niet iedereen wil een CT-scan ondergaan. U bent daar helemaal vrij in. Deelname is altijd een vrije keuze.

Screening kan angst en onzekerheid veroorzaken. Er is een kans dat er longkanker wordt gevonden. Dit is voor veel mensen spannend. Van de 100 mensen die wij onderzoeken zullen ongeveer 4 mensen longkanker hebben en dus slecht nieuws krijgen. U bepaalt zelf of u dit wilt. Wij weten dat door het ontdekken en behandelen van longkanker in een vroeg stadium, nog voordat er klachten zijn, minder mensen aan longkanker overlijden. Als u met een medewerker u zorgen en twijfels wilt bespreken, kan dat onder xxx

U bent volledig vrij om wel of niet mee te doen aan bevolkingsonderzoeken. Weet u ook waarom u niet mee doet? Misschien staat een van de redenen in de lijst.

Als u op dit moment al onder behandeling van een arts staat, dan kan dat al intensief voor u zijn. Zolang de behandeling niet voor longkanker is, is het in elk geval voor het onderzoek geen bezwaar. U weegt uiteindelijk zelf af of u dit extra onderzoek erbij kan en wil hebben. U bent daar altijd vrij in.

Voor het onderzoek zoeken we mensen met een mogelijk hoog risico op longkanker. Het onderzoeksteam bepaalt dat aan de hand van de vragenlijst. Een van de belangrijkste factoren hierbij is of u langdurig rookt of heeft gerookt. Als u bijvoorbeeld meer dan 25 jaar een pakje of 15 jaar minstens 2 pakjes heeft gerookt (en niet voor 2005 bent gestopt met roken), dan kunt u de vragenlijst invullen. Het onderzoeksteam zal dan de hele vragenlijst beoordelen om te kijken of u in aanmerking komt. Heeft u minder lang of intensief gerookt of bent u al voor 2005 gestopt met roken, dan kunt u helaas niet deelnemen aan deze studie. Belangrijk is wel dat u bij klachten die kunnen wijzen op longkanker altijd naar uw huisarts gaat. Uw huisarts kan u dan verder helpen. 

De belangrijkste nadelen van screening in een oogopslag:

• Het ondergaan van de CT-scan, het wachten op de uitslag (ongeveer 3 weken) en misschien worden opgeroepen voor een extra CT-scan kan u angstig en ongerust maken. Zeker als later blijkt dat er geen longkanker is gevonden, heeft u deze periode wel in onzekerheid gezeten.
• Het kan zijn dat er bij u longkanker wordt ontdekt in een later stadium, waarvoor geen behandeling meer mogelijk is. U weet dan wel al die tijd dat u ernstig ziek bent.
• Het kan zijn dat er longkanker wordt gevonden, terwijl dit nooit was gevonden zonder de CT-scan. Dit is bijvoorbeeld wanneer u komt te overlijden aan iets anders dan longkanker, nog voordat u klachten krijgt. U weet dan wel al die tijd dat u longkanker heeft.
• Screening geeft geen zekerheid. Ook als er niets wordt gevonden op de CT-scan, kunt u later in uw leven alsnog longkanker krijgen. 
• Screening op longkanker wordt gedaan met een CT-scan. Een CT-scan is een onderzoek met röntgenstralen. Straling komt in het dagelijks leven ook voor. Maar omdat straling kanker kan veroorzaak proberen we zo weinig mogelijk straling te gebruiken. Tegenwoordig is de hoeveelheid straling die nodig is zo klein, dat het risico op kanker heel erg klein is.

Deelname aan de studie kost niets voor u. Wij betalen de CT-scans waar voor wij u uitnodigen. Als op de CT-scan een afwijking op de longen wordt gezien, dan wordt u doorgestuurd naar de longarts. De longarts zal dan meer onderzoek doen en u behandelen als dat nodig is. Vanaf het moment dat u naar de longarts wordt verwezen stopt het onderzoek en begint de normale zorg. Vanaf dit moment zullen de ziektekosten vallen onder uw ziektekostenverzekering.

Alle mannen en vrouwen in de leeftijd van 60-79 jaar die woonachtig zijn rondom een van de screeningscentra zullen worden uitgenodigd om de vragenlijst in te vullen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft op 27 januari 2022 toestemming gegeven voor het verstrekken van persoonsgegevens voor het eenmalig benaderen van de geselecteerde mensen. Indien u geen studiedeelnemer wordt, zullen wij uw gegevens weer vernietigen.